سگ دست چیست و نشانه های خرابی آن چیستند؟

سگ دست چیست؟ سگ دست قطعه ای مهم و یکی از اجزای اساسی در جلوبندی خودرو است. رانندگان معمولا تا زمانی که دچار مشکل نشوند به آن توجه نمیکنند. این قطعه وزن بدنه خودرو را به زمین و چرخ‌ها منتقل میکند. آسیب خوردن به سگ دست حتی ممکن است باعث چپ شدن ماشین شود.

در این مقاله، سگ دست بررسی می‌کنیم و به نشانه‌ها و دلایل خرابی آن اشاره می‌کنیم.

سگ دست چیست و چه نقشی دارد؟

سگ دست خودرو (steering knuckle) از اجزای سیستم تعلیق خودرو است. این قطعه میله‌های اتصال فرمان و اجزاء سیستم تعلیق را به محور و توپی چرخ وصل می‌کند. به صورت کلی سگ دست، نقشی حیاتی در عملکرد فرمان و ایمنی خودرو دارد.

سگ دست به کنترل زاویه چرخ‌ها کمک می‌کند و گشتاور را از سیستم فرمان به چرخ ها انتقال میدهد. از آنجایی که سگ دست فشار و درگیری های مرتبط با فرمان و پیچیدن را تحمل میکند با مواد مستحکم ساخته می شود.

جنس سگ دست از چدن انعطاف پذیر یا فولاد آهنگری است. اما در خودروهای اسپرت برای کاهش وزن و افزایش چابکی ماشین از آلومنیوم استفاده می‌شود.

نامگذاری این قطعه به نام سگ دست، به دلیل شباهت بسیار زیاد آن با «پنجه سگ» است!

سگ دست ماشین کجاست؟

سگ دست خودرو یک قطعه فولادی بزرگ است و پشت چرخ‌های جلو قرار دارد. برای دسترسی به سگ دست، چرخ ماشین را باز ‌می‌کنیم و برای خارج کردن آن باید اتصالات آن را جدا کنیم.

این قطعه طبق‌های بالا و پایین را به هم وصل می‌کند. علاوه بر این سایر اجزاء سیستم تعلیق خودرو مانند سیبک فرمان، توپی چرخ، بلبرینگ چرخ جلو و کالیبر ترمز دیسکی روی سگ دست ماشین سوار می‌شوند.

انواع سگ دست خودرو کدامند؟

شکل سگ دست به بسته به نوع و مدل خودرو بستگی دارد و ممکن است شکل های متفاوتی داشته باشد. برخی از رایج‌ترین انواع سگ دست عبارتند از:

سگ دست خودرو در سیستم تعلیق مک ‌فرسون استرات

مک فرسون (MacPherson Strut) پرکاربردترین سیستم تعلیق دنیاست. اکثر خودروهای امروزی در محور جلو از این مدل تعلیق استفاده می‌کنند.

در نگاه کلی مک فرسون از یک فنر و کمک فنر استفاده می‌کند که به صورت عمودی در بالای محور چرخ قرار می‌گیرد. وجود سگ دست ماشین که محل اتصال قسمت پایین کمک فنر و طبق‌ها و میله فرمان و محور خودروست، کامل کننده سیستم تعلیق مک فرسون است.

این مدل مقاومت بالا، پروسه ساخت ارزان‌قیمت، مانورپذیری مناسب، اجزاء ساده‌ و تعمیرات راحتی دارد.  پراید، پژو ۴۰۵، نیسان ماکسیما و … همگی از تعلیق مک فرسون استفاده می‌کنند.

سگ دست خودرو در سیستم تعلیق طبق‌دار دوبل

سیستم تعلیق دوبل جناغی یا طبق‌دار دوبل (Double Wishbone) نوعی تعلیق مستقل برای خودروهاست. ساختار آن به تعلیق مک فرسون شباهت زیادی دارد. نکته اش اینجاست که به جای یک عدد طبق از دو بازوی جناغی شکل استفاده می‌کند.

هر طبق دارای دو نقطه اتصال با شاسی و یک مفصل برای اتصال با سگ دست خودرو است. سازندگان خودرو به کمک این تعلیق می‌توانند کنترل و دقت بیشتری در تعیین زوایای چرخ مانند زاویه کَمبر، زاویه چرخش و… داشته باشند.

سگ دست خودرو در سیستم تعلیق طبق‌دار دوبل، دارای یک قسمت اضافه برای اتصال طبق دوم است. ساخت تعلیق دوبل جناغی برای خودروسازان هزینه بالایی دارد، به همین جهت بیشتر در خودروهای لوکس و اسپرت استفاده می‌شود.

سگ دست خودرو در تعلیق میله پیچشی

تعلیق میله پیچشی (Torsion Beam) نوعی تعلیق نیمه مستقل است. این تعلیق در محور عقب خودروهای دیفرانسیل جلو مثل تندر ۹۰، پژو ۲۰۶، سمند، فولکس گلف و… به کار می‌رود.

این سیستم تعلیق به دلیل میله پیچشی، وزن کم، پروسه ساخت ارزان‌قیمت، تعداد بوش‌های کمتر نسبت به سایر مدل‌ها و اشغال کردن فضای کمتر در زیر خودرو طرفدار زیادی دارد.

از معایب این مدل می‌شود به کاهش کیفیت سواری و کاهش هندلینگ اشاره کرد زیرا محدودیت‌های فراوانی برای تنظیم زوایای چرخ دارد.

به همین دلیل است از تعلیق میله پیچشی بیشتر در خودروهای ارزان قیمت استفاده می‌شود و در خودروهای لوکس و اسپرت جایگاهی ندارد.

سگ دست خودرو در این سیستم در مقایسه با مدل‌های قبلی، شکل ساده‌تری دارد و تنها وظیفه اتصال بین اکسل با محور چرخ را بازی می‌کند.

خراب شدن سگ دست چه نشانه‌هایی دارد؟

از مهم‌ترین علائم خرابی می‌شود به کشیدن خودرو به یک سمت در هنگام رانندگی اشاره کرد. ممکن است لاستیک‌ها را تعویض و بالانس کنید، میزان فرمان انجام دهید، ولی باز هم خودرو به یک سمت بکشد!

در اینجا مهم است که نشانه های خرابی سگ دست را به سرعت شناسایی کنید تا دچار هزینه‌های اضافی و مشکلات بیشتر نشوید.

همچنین آگاهی از علائم خرابی سگ دست می‌تواند باعث حفاظت از جان شما شود. زیرا در صورت شکستگی سگ دست، کنترل خودرو را به صورت کامل از دست خواهد رفت.

موارد زیر از مهم‌ترین علائم خرابی سگ دست خودرو هستند:

• سایش لاستیک‌ها ناهموار باشد.
• صدای جیغ لاستیک در هنگام چرخش به گوش برسد.
• لرزش در فرمان و عدم تعادل خودرو احساس شود.
• خودرو به یک سمت کشیده شود.
• غربیلک فرمان در هنگام رانندگی مستقیم در موقعیت دیگری قرار دارد.

دلایل خراب شدن سگ دست خودرو چیست؟

با اینکه سگ دست خودرو اگر به صورت درست نگهداری شود عمر بالایی دارد، ولی ترک خوردن یا خم شدن آن غیر طبیعی نیست. گاهی اوقات برخورد شدید با یک چاله یا شی در جاده باعث آسیب به این قطعه می‌شود.

موانع کوچکی مانند چاله ها معمولاً جای نگرانی ندارند. زیرا فنر و کمک فنر ضربه را جذب می‌کنند. اما برخورد با یک مانع کوچک با سرعت بالا نیز می تواند باعث خرابی شود. در ادامه به ۳ دلیل خرابی سگ دست خودرو اشاره می‌کنیم:

1. ترمز سخت
2. چرخاندن شدید فرمان
3. پایین آوردن ارتفاع خودرو

نحوه شناسایی سگ دست آسیب دیده

با بررسی فیزیکی و چشمی این قطعه میتوان به سلامت آن پی برد.

• زیر ماشین جک بزنید. لاستیک را از سطح زمین آزاد کنید. برای مهار کردن و پشتیبانی خودرو میتوانید از خرک یا هر وسیله مناسب دیگری استفاده کنید. به هیچ عنوان به جک خودرو اتکا نکنید.
• تایر‌ها را به کمک آچارچرخ باز کنید.
• حالا شکل ظاهری سگ دست‌ها را در هر دو سمت مقایسه کنید. به دنبال ترک، خمیدگی یا شکستگی باشید.

شغال دست چه کمکی به سگ دست می‌کند؟

در بعضی‌ از خودروها مثل نیسان وانت، آردی و پیکان برای انتقال گشتاور میل فرمان و سیبک فرمان و اتصال کمک فنر به سگ دست از قطعه واسطه به نام شغال دست استفاده می‌کنند.

شغال دست از چدن ریخته‌گری یا فولاد آهنگری ساخته می‌شود و مقاومت بالایی در برابر خوردگی و ضربه دارد. ولی ممکن است مانند سگ دست، در برابر ضربه‌های شدید دچار تابدیدگی یا شکستگی شود.

پایان

سگ دست خودرو یکی از ساده‌ترین و ضروری‌ترین قطعه‌های خودرو است. هیچ اتومبیلی بدون سگ دست قادر به ادامه حرکت نیست. شناخت این قطعه و نشانه‌ های خرابی سگ دست برای مالک خودرو ضروری است. در صورت حرکت با سگ دست معیوب، هر لحظه احتمال وقوع حادثه‌ای جبران ناپذیر وجود دارد.

برای اطلاع از محصولات پاینده روی لینک زیر کلیک کنید:

محصولات قطعات یدکی پاینده